Fragment artykułu W. Dudaka „Plan Wielunia z 1702 r”
Ukazał się nowy, jubileuszowy 15 tom Rocznika Wieluńskiego (15/2015). Bardzo cenionego, recenzowanego czasopisma naukowego wydawanego przez Wieluńskie Towarzystwo Naukowe. Wśród kilkunastu artykułów znalazły się dwie bardzo interesujące rozprawy autorów z zespołu ARCH-TECH opisujące wyniki ostatnich badań.
W. Dudak, R. Herman, „Badania archeologiczne zamku w Dankowie nad Liswartą”(treść artykułu),
W. Dudak, „Plan Wielunia z 1702 r. Miasto oczami wojskowego kartografa”(treść artykułu),
„Alchemik Sędziwoj”, obraz Jana Matejki. Przedstawia moment transmutacji metalu w złoto. Nad klęczącym Michałem Sędziwojem pochylają się starosta krzepicki Mikołaj Wolski oraz król Zygmunt III Waza (za Wikipedia.pl)
Jak wyglądał zamek w Krzepicach, który król Kazimierz Wielki nakazał wznieść z cegły pośród rozlewisk granicznej rzeki Liswarty?
Gdzie w XVI i XVII wieku mieściły się największe pracownie alchemiczne w tej części Europy?
Te pytania są osnową badań warowni prowadzonych od 2014 roku. Dziś zamek przypomina zarośnięte pagórki, wkomponowane w niewieki park otaczający zabytkowy dworek. Pagórki są pozostałością po czworobocznych fortyfikacjach bastionowych wzniesionych w XVII wieku w celu unowocześnienia twierdzy, strzegącej zachodniej granicy królestwa. Niestety zabudowania zamkowe rozebrano w XIX w., sprzedając budulec, z którego wniesiono m.in. kamienice znajdujące się obecnie przy rynku Krzepic. Dziś mało wiadomo o zamku, który nie raz odwiedzali monarchowie! Kazimierz Wielki wystawił tu akt lokacji wsi Częstochowa, Władysław Jagiełło odbił fortecę z rąk księcia Władysława Opolskiego, królowa węgierska Izabella Jagiellonka mieszkała tu przez kilka lat, odwiedzana często przez brata Zygmunta Augusta, arcyksiążę Maksymilian Habsburg także przez kilka miesięcy mieszkał w Krzepicach, gdy zmagał się o tron polski z Zygmuntem III Wazą… wymieniać by można długo. Czytaj więcej…
Polecamy klip video z realizacji projektu Twierdza Danków – przywrócić historię miejscu. Niezwykle udany projekt wykorzystujący archeologię oraz interakcję publiczności i mediów z naukowcami. Więcej o tym projekcie powiemy w kolejnych wpisach. Tym czasem zapraszamy na filmik! Czytaj więcej…
Przygotowania inwestora do adaptacji zabytkowego kompleksu budynków południowego przedzamcza w Lidzbarku Warmińskim (obecnie „Hotel Krasicki”, kompleks hotelowo-konferencyjny) wymagały sprawdzenia jakiego rodzaju zabytki archeologiczne i architektoniczne mogą zostać zagrożone w wyniku działań budowlanych. Odpowiedź przynieść miały badania archeologiczne – sondażowe i weryfikacyjne wsparte metodami nieinwazyjnymi – geofizycznymi. Badania takie przeprowadziła ekspedycja ARCH-TECH w latach 2008-2009. Opisuje je szerzej obszerny artykuł (patrz niżej). Czytaj więcej…
Danków na mapie podziału dzielnicowego po śmierci Bolesława Krzywoustego
Wszystkie osoby zainteresowane najstarszymi dziejami Dankowa, zamku-twierdzy w Dankowie oraz całej ziemi wieluńskiej i pogranicza Wilkopolsko-Małopolsko-Śląskiego z przyjemnością informujemy, że pojawił się dostęp do treści (niżej aktywny link) ważnego artykułu autorstwa dwóch pracowników Instytutu Historii Uniwersytetu Łódzkiego – Tadeusza Grabarczyka i Tadeusza Nowaka. Wielkie znaczenie tego tekstu wynika nie tylko z interesującej tematyki, którą porusza. Dotąd dzieje wsi i zamku opisywały prace na poły amatorskie, przygotowywane przez miłośników historii lub naukowców innych dziedzin. Wreszcie najstarszym dziejom Dankowa przyjrzeli się profesjonalni historycy o odpowiednim przygotowaniu merytorycznym. Artykuł został przygotowany w ramach współpracy historyków z Niezależnym Interdyscyplinarnym Zespołem „Badania Historycznych Miast i Zamków” oraz ARCH-TECH przy badaniach zamku w Dankowie. Czytaj więcej…
W 2015 roku ukazał się tomik zawierający zbiór artykułów o historii Dankowa nad Liswartą oraz dziejach tamtejszej twierdzy bastionowej kasztelana krakowskiego Stanisława Warszyckiego. Książka powstała na podstawie referatów wygłoszonych na sesji popularno-naukowej, która odbyła się w marcu 2015 r. w Lipiu. Czytelnik znajdzie tam obszernie podane informacje historyczne o Dankowie, m.in. o zjazdach książęcych, synodzie biskupów, zamku czyli twierdzy bastionowej, a także o średniowiecznej siedzibie rycerskiej, o istniejących i zaginionych kościołach, nieistniejącym jeziorze, rodach Hińczów, Kobylańskich i Warszyckich. Znaczna część tekstów poświęcona jest też pracom wykopaliskowym oraz perspektywom przyszłych badań archeologicznych. Publikację książkową udostępniono bezpłatnie osobom zainteresowanym historią miejscowości oraz tematyką zamków. Aby ułatwić dostęp do treści badań naukowych dla osób, które nie dotarły do publikacji książkowej, niniejszym publikujemy link z dostępem do zawartości dwóch artykułów skupiających się na materialnych śladach przeszłości Dankowa: Czytaj więcej…
W serwisie Nauka w Polsce PAP znaleźć można artykuł o ważnych badaniach na zamku arcybiskupów gnieźnieńskich w Uniejowie. Ostatnie prace badawcze pozwoliły w znacznym stopniu skorygować poglądy na temat dziejów budowlanych warowni.
„Początkowo forteca składała się z kamienicy oraz wieży głównej – stołpu, połączonej z murem obwodowym na planie pięcioboku. Po rozbudowie w XV wieku zamek znacznie powiększono. Uzyskał on pełen podwójny obwód obronny (zewnętrzny mur) z trzema wieżami narożnymi i, przypuszczalnie, skrzydłem mieszkalnym w południowo-wschodnim narożniku” – wyjaśnia Radosław Herman.
Tytułowe pytanie wydaje się kontrowersyjne. Gdzie świat nauki, a gdzie przyziemne problemy małych miejscowości? Gdzie zamknięci w tajemniczym świecie naukowcy, a gdzie otwartość i szeroka promocja? Choć stereotypy te w pewnym stopniu odwzorowują rzeczywistość, to tym skuteczniejsi są naukowcy, którzy wychodzą ze swoją nauką do ludzi. Obserwuje się ciągle narastające zainteresowanie „nauką dla ludzi”. Komercyjny sukces centrów popularyzacji nauki, jak choćby Centrum Nauki Kopernik, przekonująco ilustruje ten potencjał. Czerpać z niego mogą nie tylko wielkie aglomeracje. Także nieduże gminy mogą z nauki czerpać wiele, nawet bardzo wiele! Potrzebny jest tylko odpowiednie partner.
Ze względów zawodowych zwrócić chcemy uwagę na kwestie badań historycznych i archeologicznych. Jak wykazują badania statystyczne nawet 95% respondentów pozytywnie odbiera badania archeologiczne, uznaje je za ważne i interesujące, a ochronę zabytków za konieczną, ważną lub potrzebną.
R. Herman „Zamek w Dankowie. Tajemnice przeszłości od średniowiecza do XVII wieku”
Promocja zabytku, popularyzacja archeologii i historii, bezpośredni kontakt z miłośnikami zabytków, poszukiwaczami, dziećmi i młodzieżą – tak wyobrażamy sobie pracę naukową otwartą dla ludzi i służącą społeczeństwu.
Działania zespołu ARCH-TECH zostały dostrzeżone przez serwis Nauka w Polsce PAP, który w artykule opisuje nasze dokonania w Dankowie. Pretekstem do podjęcia tego tematu przez dziennikarzy stała się publikacja książki Radosława Hermana „Zamek w Dankowie. Tajemnice przeszłości od średniowiecza do XVII wieku”. Jest to pozycja w sposób przystępny i atrakcyjny wizualnie prezentuje historię zabytku oraz wyniki badań naukowych.
„I Historyczny Piknik Historyczny przy Katedrze” w Łodzi, to otwarta impreza rodzinna, łącząca elementy rekontrukcji historycznej, zabawy, pikniku, edukacji i promocji historii. Piknik odbył się 12 wrześnie 2015 r., a zespół ARCH-TECH aktywnie uczestniczył w jego organizacji i realizacji.
„W Łodzi promujemy (…) archeologię historyczną w tym przypadku (…) archeologia wspiera historię poprzez prezentację archeologii pól bitewnych, czyli takiej nowej gałęzi archeologii, która zajmuje się właśnie śladami bitew, tych, które odbyły się, i w XIX, i w XX wieku.” – fragment wywiadu z archeologiem. Polecamy też cały obszerny reportaż (tekt i audio) Radia Ziemi Wieluńskiej: „Strzały pod Katedrą Łódzką – odtworzyli „zapomnianą bitwę” sprzed 100 lat”. Czytaj więcej…
