Jak wyglądał zamek królów i alchemików w Krzepicach?

„Alchemik Sędziwoj”, obraz Jana Matejki. Przedstawia moment transmutacji metalu w złoto. Nad klęczącym Michałem Sędziwojem pochylają się starosta krzepicki Mikołaj Wolski oraz król Zygmunt III Waza (za Wikipedia.pl)

• Jak wyglądał zamek w Krzepicach, który król Kazimierz Wielki nakazał wznieść z cegły pośród rozlewisk granicznej rzeki Liswarty?
• Gdzie w XVI i XVII wieku mieściły się największe pracownie alchemiczne w tej części Europy?

Te pytania są osnową badań warowni prowadzonych od 2014 roku. Dziś zamek przypomina zarośnięte pagórki, wkomponowane w niewieki park otaczający zabytkowy dworek. Pagórki są pozostałością po czworobocznych fortyfikacjach bastionowych wzniesionych w XVII wieku w celu unowocześnienia twierdzy, strzegącej zachodniej granicy królestwa. Niestety zabudowania zamkowe rozebrano w XIX w., sprzedając budulec, z którego wniesiono m.in. kamienice znajdujące się obecnie przy rynku Krzepic. Dziś mało wiadomo o zamku, który nie raz odwiedzali monarchowie! Kazimierz Wielki wystawił tu akt lokacji wsi Częstochowa, Władysław Jagiełło odbił fortecę z rąk księcia Władysława Opolskiego, królowa węgierska Izabella Jagiellonka mieszkała tu przez kilka lat, odwiedzana często przez brata Zygmunta Augusta, arcyksiążę Maksymilian Habsburg także przez kilka miesięcy mieszkał w Krzepicach, gdy zmagał się o tron polski z Zygmuntem III Wazą… wymieniać by można długo.
Czytaj więcej…

Badania archeologiczne wyjaśniają przeszłość zamku w Lidzbarku Warmińskim (daw. Heilsberg)

Zamek w Lidzbarku Warmińskim (fot. R. Herman)

Przygotowania inwestora do adaptacji zabytkowego kompleksu budynków południowego przedzamcza w Lidzbarku Warmińskim (obecnie „Hotel Krasicki”, kompleks hotelowo-konferencyjny) wymagały sprawdzenia jakiego rodzaju zabytki archeologiczne i architektoniczne mogą zostać zagrożone w wyniku działań budowlanych. Odpowiedź przynieść miały badania archeologiczne – sondażowe i weryfikacyjne wsparte metodami nieinwazyjnymi – geofizycznymi. Badania takie przeprowadziła ekspedycja ARCH-TECH w latach 2008-2009. Opisuje je szerzej obszerny artykuł (patrz niżej). Czytaj więcej…

Odpowiedzi na niektóre zagadki z historii zamku w Dankowie.

W 2015 roku ukazał się tomik zawierający zbiór artykułów o historii Dankowa nad Liswartą oraz dziejach tamtejszej twierdzy bastionowej kasztelana krakowskiego Stanisława Warszyckiego. Książka powstała na podstawie referatów wygłoszonych na sesji popularno-naukowej, która odbyła się w marcu 2015 r. w Lipiu. Czytelnik znajdzie tam obszernie podane informacje historyczne o Dankowie, m.in. o zjazdach książęcych, synodzie biskupów, zamku czyli twierdzy bastionowej, a także o średniowiecznej siedzibie rycerskiej, o istniejących i zaginionych kościołach, nieistniejącym jeziorze, rodach Hińczów, Kobylańskich i Warszyckich. Znaczna część tekstów poświęcona jest też pracom wykopaliskowym oraz perspektywom przyszłych badań archeologicznych. Publikację książkową udostępniono bezpłatnie osobom zainteresowanym historią miejscowości oraz tematyką zamków. Aby ułatwić dostęp do treści badań naukowych dla osób, które nie dotarły do publikacji książkowej, niniejszym publikujemy link z dostępem do zawartości dwóch artykułów skupiających się na materialnych śladach przeszłości Dankowa: Czytaj więcej…

Książka „Zamek w Ełku” zainteresowała serwis Nauka w Polsce PAP.

Zamek w Ełku – książka

„Zamek w Dankowie. Tajemnice przeszłości od średniowiecza do XVII wieku” – książka o tajemniczym zamku na północnym skraju Polskiej Jury.

książka „Zamek w Dankowie. Tajemnice przeszłości od średniowiecza do XVII wieku” (fot. R. Herman)

„Niewiele osób słyszało o tej miejscowości i tylko dociekliwy wędrowiec zagląda dziś do Dankowa. Nie znajdziecie go na głównych trasach turystycznych, leży z boku szlaków drogowych. (…) Jeśli ktoś jednak zboczy z głównych szlaków i zjedzie w szeroką, bagnistą dolinę rzeki, wtedy stanie zaskoczony widokiem, przytłoczony i oczarowany. Panoramę wypełnią mu zwaliska potężnych niegdyś murów, łamanych ostrogami bastionów. Nad nimi wystają potężne, ziemne wały nadszańców, a w tle wysoka bryła kościoła ze strzelistą wieżą. Przy tym olbrzymie ledwie zameczkami wyda się wiele innych warowni polskich.”

Tak zaczyna się pasjonująca książka o tajemniczej warowni Diabła, jak nazywano już za życia kasztelana krakowskiego Stanisława Warszyckiego, pierwszego senatora i jednego z najbogatszych magnatów XVII-wiecznej Rzeczpospolitej.

Zamek w Dankowie – ruiny głównej bramy wjazdowej (fot. R. Herman).

Czytaj więcej…

Badania zamku „Diabła Warszyckiego” opisał serwis Nauka w Polsce PAP

Główna brama zamku w Dankowie

W sierpniu 2014 r. z udziałem ARCH-TECH przeprowadzono badania wykopaliskowe i promocję bastionowej twierdzy w Dankowie na pograniczu Małopolski, Wielkopolski i Śląska.  W projekcie obok elementów naukowych najistotniejsz było otwarcie badaczy na interakcje z osobami odwiedzającymi zamek. To innowacyjne podejście zwróciło uwagę serwisu Nauka w Polsce PAP.

„Jednym z celów podjętych badań była promocja zamku Diabła Warszyckiego i historii regionu. Chcieliśmy, aby badania wykopaliskowe przypomniały ludziom o tym niezwykłym zabytku. Dlatego prowadziliśmy badania otwarte dla zwiedzających. Każdy chętny mógł też osobiście pod nadzorem profesjonalistów, wziąć udział w eksploracji” – mówi Radosław Herman (fragment artykułu Nauka w Polsce PAP). Czytaj więcej…

Królewski zamek w Krzepicach odsłania tajemnice – artykuł Nauka w Polsce PAP

Półgrosz Kazimierza Wielkiego – najstarsza moneta znaleziona na zamku w Krzepicach

W sierpniu 2014 r. odbyły się pierwsze wykopaliska w obrębie reliktów zamku w Krzepicach na pograniczu Małopolski, Wielkopolski i Śląska. Niekomercyjne prace realizowali naukowcy z Niezależnego Interdyscyplinarnego Zespołu „Badania Historycznych Miast i Zamków” – archeolodzy Wojciech Dudak i Radosław Herman oraz historyk Andrzej Kobus – inicjator prac przygotowujący monografię zamku krzepickiego.

Czytaj więcej…